Xəbərlər
Çoxtərəfli əməkdaşlıq formatı
Natiq Quluzadə
YAP Zəngilan rayon təşkilatının sədri
Ötən ilin 6 iyul tarixində Şuşa şəhərində keçirilmiş Türk Dövlətləri Təşkilatının Dövlət başçılarının qeyri-rəsmi Zirvə görüşü Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə baş tutmuşdur. Qürurverici haldır ki, Azərbaycanın bu təşəbbüsü artıq ənənə halını almaqdadır. Belə ki, 21 may 2025-ci ildə Budapeştdə Türk Dövlətləri Təşkilatının Dövlət başçılarının növbəti, ikinci qeyri-rəsmi Zirvə görüşü keçirildi. Tədbirdə çıxış edən Prezident İlham Əliyev ilk növbədə Azərbaycan ilə Macarıstan arasında əlaqələrin inkişafının məmnunluq doğurduğunu qeyd etmişdir.
Son illər ərzində Azərbaycanda nəqliyyat infrastrukturuna - avtomobil yollarına, dəmir yolu xətlərinə, dəniz limanına, gəmiqayırma zavoduna, hava nəqliyyatına böyük həcmdə sərmayələr qoyulmuşdur. Nəticədə, açıq dənizlərə çıxışı olmasa da Azərbaycan Avrasiyanın nəqliyyat-logistika mərkəzlərindən birinə çevrilmişdir. Türkiyənin vә Mərkəzi Asiya dövlәtlәrinin Azәrbaycan ərazisindən tranzit keçәn daşımalarının hәcmi 2024-cü ildә 11 milyon ton təşkil etmişdir. Ölkəmiz qonşu dövlətlərlə yeni əməkdaşlıq formatları yaratmış, müştərək müəssisələr qurmuşdur. Orta Dəhlizin bir hissəsi olan Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunun daşıma qabiliyyəti ötən il Azərbaycanın vəsaiti hesabına 5 milyon tona çatdırılmışdır.
Eyni zamanda Azərbaycan bu gün Orta Dəhlizin rəqəmsallaşdırılmasına böyük önəm verir. Hazırda Xəzər dənizi limanları arasında nəqliyyat əməliyyatlarının və ticarətin sadələşdirilməsini nəzərdə tutan vahid rəqəmsal platformanın yaradılması layihəsi üzərində işlər davam etdirilir. Qeyd olunmalıdır ki, bu gün Xəzər dənizində Azərbaycan özünün 50-dən çox ticarət gəmisi ilə türk dövlətləri üçün önəmli tranzit xidmətləri göstərir. Eyni zamanda, Azərbaycanda bu gün 8 beynəlxalq hava limanı fəaliyyət göstərir. Sayca 9-cu hava limanı yaxın zamanlarda istifadəyə veriləcək. 9 beynəlxalq hava limanından 3-ü Azərbaycanın erməni işğalından azad edilmiş ərazisindədir.
Budapeşt Sammitinin önəmini artıran məqamlardan biri də Türk Dövlətləri Təşkilatının Dövlət başçıları tərəfindən birgə Bəyannamənin imzalanması oldu. Diqqətəlayiq haldır ki, imzalanmış Bəyannamədə Azərbaycanın 2024-cü ilin noyabrında BMT-nin İqlim Dəyişikliyi Konfransının 29-cu sessiyasına uğurlu ev sahibliyi, o cümlədən onun əsas nəticəsi olan Bakı İqlim Birliyi Paktı, eləcə də COP29 Sədrliyi çərçivəsində həyata keçirdiyi təşəbbüslər təqdir olunur. Həmçinin vacib məqamlardan biri də budur ki, Bəyanamədə region boyu yaşıl enerji dəhlizlərinin inkişafının vacibliyi qeyd edilir, yaşıl enerjinin inkişafı və ötürülməsi üzrə layihələrin həyata keçirilməsində irəliləyiş, Təşkilatın üzv dövlətlərinin hökumətləri arasında Sadələşdirilmiş Gömrük Dəhlizinin yaradılması haqqında Sazişin qüvvəyə minməsi alqışlanır. Heç şübhəsiz bu mühüm tarixi sənəd, eləcə də qəbul edilmiş qərarlar Türk dünyasının həmrəyliyini və eyni zamanda, Türk Dövlətləri Təşkilatının beynəlxalq nüfuzunu daha da gücləndirəcəkdir.