Xəbərlər
Yeni regional reallıq və çağırışlar: Azərbaycan aparıcı geosiyasi aktor kimi
Nurlan Həsənov
Milli Məclisin deputatı
Fevralın 12-də Bakıda Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Somali Prezidenti Hasan Şeyx Mahmudun keçirdiyi görüş ölkələr arasında ikitərəfli münasibətlərin inkişafında yeni bir mərhələnin başlanğıcı oldu. Hər iki lider mətbuata bəyanatlarla çıxış edərək əməkdaşlığın əsas istiqamətlərini və əldə edilən razılaşmaları ictimaiyyətə açıqladılar.
Ölkələr arasında müxtəlif sahələri əhatə edən bir sıra sənədlər imzalanıb. Bu sənədlər təhsil, iqtisadiyyat, müdafiə və dövlət xidmətləri kimi sahələrdə əməkdaşlığın genişləndirilməsini nəzərdə tutur. Hər bir sahə üzrə əməkdaşlıq iki ölkənin inkişafına əhəmiyyətli töhfə verəcək.
Təhsil sahəsində əməkdaşlıq iki ölkə üçün də prioritetdir. Azərbaycan və Somali arasında bu sahədə əməkdaşlıq artıq ilkin mərhələdə uğurla həyata keçirilir. Somali tələbələri Heydər Əliyev adına təqaüd əsasında Azərbaycan universitetlərində təhsil alırlar. İmzalanan yeni sənədlə bu tələbələrin sayının artırılması nəzərdə tutulur. Bu təqaüdlər Somalinin gənc nəslinin müasir təhsil alaraq ölkənin iqtisadi inkişafına töhfə verməsi üçün əvəzolunmaz bir fürsətdir.
İki ölkə arasında iqtisadi əlaqələrin genişləndirilməsi üçün sərmayə imkanları müzakirə edilib. Azərbaycanın infrastruktur, liman qurğuları və kənd təsərrüfatı sahələrində təcrübəsi Somalidə də tətbiq oluna bilər. Somali Prezidenti kənd təsərrüfatının ölkəsinin iqtisadi inkişafı üçün böyük potensial daşıdığını qeyd edib. Azərbaycan isə özünü təmin edən kənd təsərrüfatı modelini Somalidə tətbiq etmək üçün texnologiya və təcrübə mübadiləsinə hazırdır.
Bundan əlavə, Azərbaycanın müdafiə sənayesi və enerji sahəsindəki təcrübəsi Somalidə də maraq doğurur. İki ölkə arasında bu sahələrdə əməkdaşlıq həm Azərbaycanın ixracat imkanlarını artıracaq, həm də Somalinin infrastrukturunu gücləndirəcək.
Müdafiə sahəsində əməkdaşlıq iki ölkə üçün də prioritetdir. Azərbaycanın müdafiə sənayesi və hərbi təcrübəsi Somalidə tətbiq oluna bilər. İmzalanan sənədlərlə hərbi təlimlər, müdafiə avadanlıqlarının birgə istehsalı və təchizatı kimi sahələrdə əməkdaşlıq nəzərdə tutulur. Azərbaycanın İkinci Qarabağ müharibəsində qazandığı təcrübə və müasir hərbi texnologiyalar Somalinin təhlükəsizlik ehtiyaclarını ödəmək üçün əvəzolunmazdır.
Azərbaycanın uğurla həyata keçirdiyi ASAN xidmətləri sistemi Somalidə də tətbiq oluna bilər. Bu sistem insanların həyatını asanlaşdırır və dövlət qurumlarının fəaliyyətini daha şəffaf və effektiv edir. ASAN xidmətləri Azərbaycanda 100 faizə yaxın bəyənilmə reytinqinə malikdir və bu, sistemin uğurunu sübut edir.
Hər iki ölkə beynəlxalq təşkilatlarda bir-birinə dəstək verməyi davam etdirəcək. BMT, İslam Əməkdaşlığı Təşkilatı və digər beynəlxalq qurumlarda əməkdaşlıq iki ölkənin maraqlarını qoruyacaq. Azərbaycan və Somali terrorizm, ekstremizm və regionlarda sabitliyin təmin edilməsi kimi məsələlərdə ortaq mövqe tutacaq.
Azərbaycan və Somali arasında keçirilən bu tarixi görüş ikitərəfli münasibətlərin gücləndirilməsi üçün əvəzolunmaz bir fürsət oldu. İmzalanan sənədlər və müzakirə edilən sahələr göstərir ki, iki ölkə arasında əməkdaşlıq yalnız siyasi deyil, həm də iqtisadi və humanitar sahələrdə də genişlənəcək. Bu əməkdaşlıq hər iki ölkənin inkişafına əhəmiyyətli töhfə verəcək və regional sabitliyin təmin edilməsində mühüm rol oynayacaq.