Xəbərlər
İnkişaf yolu və gələcək perspektivlər
Fəsli Nəbiyev
YAP Gənclər Birliyinin sədr müavini
Prezident İlham Əliyev Bakı Enerji Həftəsi çərçivəsində keçirilən 29-cu Beynəlxalq Xəzər Neft və Qaz və 12-ci Xəzər Beynəlxalq Energetika və Yaşıl Enerji sərgilərinin rəsmi açılış mərasimindəki çıxışında Azərbaycanın enerji sektorundakı inkişaf yolu və gələcək perspektivləri barədə ətraflı məlumat verdi.
1994-cü ildə fəaliyyətə başlayan Xəzər Neft və Qaz Sərgisi Azərbaycanın enerji sektoruna birbaşa xarici investisiyaların cəlb edilməsində mühüm rol oynamış və daha geniş miqyasda enerji siyasətinin bütün əsas seqmentlərini əhatə edən Bakı Enerji Həftəsinə çevrilib. Ulu Öndər Heydər Əliyevin 1993-cü ildə prezident seçilməsi ilə ölkədə irimiqyaslı iqtisadi islahatlar başlandı və 1994-cü ildə imzalanmış "Əsrin müqaviləsi" ölkənin enerji sektorunda dönüş nöqtəsi oldu. BP və digər beynəlxalq şirkətlərlə strateji tərəfdaşlıqlar quruldu.
Üç il ərzində “Çıraq” platformasından ilk neft hasil edildi və Qara dəniz limanlarına gedən boru xətləri istifadəyə verildi. Bakı-Tbilisi-Ceyhan əsas neft ixrac boru kəməri tikildi və Azərbaycan etibarlı tərəfdaş kimi tanındı, iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrinə əlavə investisiyalar yatırıldı.
BƏƏ-dən olan “Masdar” şirkəti ilə birlikdə günəş və külək enerjisi elektrik stansiyaları tikilir ki, bu da Azərbaycanın bərpa olunan enerji resurslarına keçidini nümayiş etdirir. Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda hidroelektrik potensialı ilə bağlı görülən işlər nəticəsində 2027-ci ilə qədər 2 qiqavat bərpa olunan enerji istehsal etmək planlaşdırılır.
“Şahdəniz” qaz yatağı Azərbaycanda qaz qıtlığına son qoymuş və ölkə hazırda qaz ixracatçısına çevrilmişdir. 2024-cü ildə qaz ixracının 24 milyard kubmetrdən artıq olması gözlənilir. Avropa Komissiyası Azərbaycanı ümum-Avropa qaz təchizatçısı adlandırıb və səkkiz ölkə Azərbaycandan qaz alır. Enerji təhlükəsizliyi milli təhlükəsizliyin ayrılmaz hissəsi kimi qiymətləndirilir və Azərbaycan bu sahədə etibarlı tərəfdaşlıq qurmuşdur.
Azərbaycan bərpa olunan enerji sahəsində də sürətli inkişaf edir. İqlim dəyişikliyi ilə mübarizə üçün Xəzər dənizini qidalandıran mənbələrə yeni bəndlər və su anbarları inşa edilir. Beynəlxalq əməkdaşlıq çərçivəsində Azərbaycan BƏƏ və Braziliya ilə "Troyka" təsis etmiş, Avropa İttifaqı ilə strateji tərəfdaşlıq haqqında bəyannamə imzalamışdır.
Prezident Əliyevin çıxışı Azərbaycanın enerji sektorundakı uğurları, gələcək planları və beynəlxalq əməkdaşlığa verdiyi önəmi əks etdirir. Azərbaycanın bərpa olunan enerji resurslarına keçidi və enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsi istiqamətində atdığı addımlar ölkənin davamlı inkişafını və qlobal enerji bazarındakı mövqeyini gücləndirir.