Xəbərlər
Münhendən İrəvana və dünyaya mesaj…
Samir Vəliyev
Yeni Azərbaycan Partiyası Nərimanov rayon təşkilatının sədri
Hazırda dünya gündəminin əsas mövzularından biri Almaniyada keçirilmiş Münxen Təhlükəsizlik Konfransında müzakirə edilən məsələlərdir. Çünki Münxen Təhlükəsizlik Konfransı dünyada mövcud problemlərin, o cümlədən təhlükəsizlik məsələlərinin müzakirə edildiyi mühüm beynəlxalq platformadır.
Ümumiyyətlə, 1963-cü ildən keçirilən bu tədbirdə ilk illərdə əsasən müdafiə məsələləri müzakirə olunurdu.
Konfransda Avropa dövlətləri və NATO-ya üzv olan ölkələrin rəhbərləri və müdafiə nazirləri iştirak edirdilər. Təsisçisi Adolf Hitlerə qarşı alman müqavimət hərəkatının fəal üzvü və sonralar ölkənin aparıcı naşiri və siyasi xadimi Evald fon Klaystdır. O, təsis olunduğu ildən 1998-ci ilə qədər MTK-nın sədri vəzifəsini həyata keçirib. İlk onilliklərdə MTK əsasən alman siyasətçiləri və hərbçilərinin ABŞ və NATO üzv ölkələrindən olan həmkarları ilə fikir mübadiləsinin aparıldığı məkan idi. İştirakçıların coğrafi əhatəsi və müzakirə mövzularının genişliyi elə də böyük deyildi. Soyuq müharibənin başa çatması ilə Münxen Təhlükəsizlik Konfransı coğrafi əhatəsini genişləndirərək və ənənəvi “Qərb dünyası”ndan kənara çıxaraq Mərkəzi və Şərqi Avropa, Rusiya, daha sonra isə Azərbaycan da daxil olmaqla yeni müstəqillik qazanmış, Latın Amerikası, Asiya, Yaxın Şərq ölkələrini də öz dairəsinə cəlb etməyə başladı.
Münxen Təhlükəsizlik Konfransının sayca 59-cu olan builki görüşündə ənənəvi olaraq müasir xarici siyasət və beynəlxalq təhlükəsizliyin ən aktual məsələləri müzakirə edilib. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Münxen Təhlükəsizlik Konfransına dəvət alması, enerji təhlükəsizliyi və Cənubi Qafqazda təhlükəsizlik mövzusuna həsr olunmuş tədbirlərdə məzmunlu çıxışı, ikitərəfli görüşlər keçirməsi Azərbaycanın dünya üçün əhəmiyyətini bir daha təsdiqləyir.
Xüsusilə, Cənubi Qafqazda sülh və təhlükəsizlik beynəlxalq birliyin xüsusi diqqət mərkəzindədir. Münxen Təhlükəsizlik Konfransı çərçivəsində Amerika Birləşmiş Ştatlarının Dövlət katibi Antoni Blinkenin vasitəçiliyi ilə Prezident İlham Əliyev və Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan arasında baş tutan görüş də bunu sübut edir. Görüşdən sonra dövlətimizin başçısının jurnalistlərə açıqlamasından aydın oldu ki, Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh sazişinin imzalanması, bunun üçün lazım olan şərtlərin mövcudluğu diqqət mərkəzindədir. Burada ən vacib məsələ Bakının qəti şəkildə sülh müqaviləsinin beynəlxalq norma və prinsiplər əsasında tərtib edilməsinə diqqəti yönəltməsidir. Prezident İlham Əliyev qəti şəkildə bəyan etdi ki, Qarabağ haqqında hər hansısa müddəanın olması qəbuledilməzdir. Ümumilikdə rəsmi Bakı Ermənistanın bir neçə gün əvvəl verdiyi təklifləri nəzərdə alaraq, İrəvanın mövqeyində tərəqqi olduğunu hesab edir. Amma Prezident İlham Əliyevin də söylədiyi kimi, bu tərəqqi kifayət etmir. Ermənistan öz gələcəyi naminə sülh sazişinin tez bir zamanda imzalanmasına maraqlı olmalıdır.
Laçın-Xankəndi yolundakı vəziyyətə gəlincə, Prezident İlham Əliyev bir daha hər hansı blokadadan söhbət getmədiyini diqqətə çatdırdı. Dekabrın 12-dən bu günə qədər 2500-dən çox yük maşını və Qırmızı Xaç Komitəsinin maşınlarının keçməsi faktı Ermənistanın məqsədli şəkildə yaydığı dezinformasiyaları da kölgədə qoydu. Blokada kimi cəfəng iddiaların Azərbaycana qarşı əsassız ittiham olduğu bəyan edildi. Dövlətimizin başçısının fikirlərindən də aydın olur ki, bütün görüşlərdə bu mövqe beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən anlayışla qarşılanır. Önəmli məqamlardan biri də dövlət sərhəddində Ermənistan və Azərbaycanın ikitərəfli qaydada nəzarət-buraxılış məntəqələrinin yaradılması ilə bağlı təklifin irəli sürülməsidir. Dövlətimizin başçısının da söylədiyi kimi, sərhədlərin delimitasiyası bunu zəruri edir.
Münxen Təhlükəsizlik Konfransı çərçivəsində "Dağları aşmaq? Cənubi Qafqazda təhlükəsizliyin qurulması" mövzusunda keçirilən plenar iclasda da Prezident İlham Əliyev dövlət maraqlarına söykənərək sərrast nitqi, dəmir məntiqi, tutarlı arqumentləri ilə məsələlərə münasibət bildirdi, Azərbaycanın sülhsevər mövqeyini ortaya qoydu. Təbii ki, Azərbaycan uzun illərdir Cənubi Qafqazda sülh və sabitlik, əməkdaşlıq naminə çalışır və bütün səyləri buna əsaslanır. Vətən müharibəsinin nəticələri regionda əməkdaşlıq üçün yeni imkanlar yaradıb. Dövlətimizin başçısı hələ də “Dağlıq Qarabağ” ifadəsini işlədən şəxslərə Azərbaycanda belə bir inzibati ərazi vahidi olmadığını xatırlatdı. Prezidentimiz, həmçinin Qarabağda yaşayan ermənilərin blokada şəraitində olması ilə bağlı əsassız iddialara da münasibət bildirdi, əsl həqiqəti iştirakçıların diqqətinə çatdırdı. Məlumdur ki, Rusiya sülhməramlı kontingentinin müvəqqəti yerləşdiyi Azərbaycan ərazilərində təbii sərvətlərimiz qeyri-qanuni istismar edilir, həmin ərazilərdə ekoloji vəziyyət pisləşib. Azərbaycan vətəndaş cəmiyyəti nümayəndələri və ekoloqlar bu səbəbdən Şuşa-Laçın yolunda humanitar əsaslarla etiraz aksiyası keçirirlər. Rusiya sülhməramlılarının humanitar yükləri, Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsinin nümayəndələri, həmçinin Qarabağda yaşayan ermənilər ərazidən sərbəst keçə bilirlər. Sözsüz ki, bununla bağlı qarşı tərəfin səsləndirdiyi fikirlər yalnız uydurmadır.
Bütövlükdə, bu mühüm platforma çərçivəsində Azərbaycanın dövlət maraqları cənab Prezident tərəfindən qətiyyətlə qorundu. Münxen Təhlükəsizlik Konfransı Azərbaycan həqiqətlərinin dünyaya çatdırlmasında önəmli və vacib fürsət oldu.