Xəbərlər
Zəfər sədaları: Qarabağa aparan şərəfli yol
Mehdi Balabəyov
YAP Şabran rayon təşkilatının sədri
Vətən müharibəsində Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən “Dəmir yumruq” əməliyyatı, Azərbaycan Ordusunun döyüş strategiyasının gücünü və qətiyyətini nümayiş etdirdi. Bu əməliyyatın məqsədi işğalçı qüvvələri bölgədən çıxarmaq və ölkəmizin ərazi bütövlüyünü bərpa etmək idi.
Müharibə zamanı Azərbaycan xalqı böyük birlik və həmrəylik nümayiş etdirdi, ordunun arxasında dayanaraq onların Qələbəsinə dəstək verdi. Bu dövrdə dövlətimizin başçısı dünyanın aparıcı KİV-lərinə verdiyi müsahibələrdə Azərbaycanın haqlı mövqeyini beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırdı, ölkəmizin ərazi bütövlüyünün bərpası uğrunda apardığı mübarizəni qətiyyətlə müdafiə etdi.
Prezident İlham Əliyevin 3 dekabr 2020-ci il tarixli Sərəncamı ilə 8 noyabr Zəfər Günü kimi təsis edildi. Bu, Azərbaycanın tarixi Qələbəsinin əbədiləşdirilməsi və xalqın milli qürur mənbəyi olaraq əlamətdar gün kimi qeyd edilir. Ali Baş Komandanın “Qarabağ Azərbaycandır!” şüarı Zəfər Gününün ən böyük simvollarından birinə çevrildi. Bu ifadə həm xalqın Qələbə iradəsini, həm də Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tamamilə təmin etmək əzmini ifadə edir.
Zəfər Gününün mühüm məqamları, Azərbaycan xalqının 2020-ci il Vətən müharibəsində qazandığı tarixi Qələbənin və Qarabağın işğaldan azad edilməsinin əhəmiyyətini vurğulayan bir sıra hadisə və uğurlardan ibarətdir. 8 noyabr 2020-ci il tarixində Azərbaycan Ordusu strateji əhəmiyyətə malik Şuşa şəhərini işğaldan azad etdi. Şuşa, Qarabağın mədəniyyət və tarixi irsinin simvoludur, bu şəhərin azad edilməsi müharibədə həlledici məqam oldu. Prezident İlham Əliyevin Şuşanın azad edildiyini elan etməsi xalq arasında böyük ruh yüksəkliyi yaratdı və Qələbənin yaxınlaşdığına işarə etdi. Azərbaycan Ordusunun əzmkarlığı və peşəkarlığı, müasir hərbi texnologiyanın uğurlu istifadəsi müharibənin Qələbə ilə başa çatmasına səbəb oldu. Azərbaycanın hərbi uğurları, Ermənistanın işğalçılıq siyasətini dünyaya nümayiş etdirdi və bir çox ölkə dövlətimizin suverenliyinə dəstək verdi.
8 noyabr, eyni zamanda, şəhidlərin və qazilərin qəhrəmanlığını xatırladan bir tarixdir. Şəhidlərimizin xatirəsi Azərbaycan xalqı tərəfindən daim ehtiramla anılır, onların ailələrinə dəstək verilir və qazilərin sosial təminatları diqqət mərkəzində saxlanılır.
10 noyabr 2020-ci ildə Ermənistan Azərbaycanın qarşısında məğlubiyyətini qəbul edərək kapitulyasiya aktına imza atdı. Üçtərəfli Bəyanat, Ermənistanın 44 günlük Vətən müharibəsində hərbi məğlubiyyətini rəsmən təsdiqləyən sənəd olaraq tarixə qovuşdu. Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan, Azərbaycan və Rusiya Prezidentləri İlham Əliyev və Vladimir Putinin vasitəçiliyi ilə bu sənədə imza ataraq hərbi əməliyyatları dayandırmaq və torpaqlarımızı geri qaytarmaq öhdəliyini qəbul etdi.
Bu kapitulyasiya aktı, Azərbaycanın Qarabağda hərbi Qələbəsini rəsmən tanıtdı və ölkənin ərazi bütövlüyünü bərpa etdi. Ermənistan, Ağdam, Kəlbəcər və Laçın rayonlarını döyüşsüz olaraq Azərbaycana qaytarmaq öhdəliyini götürdü. Bu ərazilər Azərbaycan üçün strateji və tarixi əhəmiyyət daşıyırdı və Ermənistanın geri çəkilməsi hərbi əməliyyatların tamamilə sona çatmasını təmin etdi.
Üçtərəfli Bəyanata əsasən, Rusiyanın sülhməramlı qüvvələri müvəqqəti olaraq Qarabağda yerləşdirildi. Bu, bölgədə təhlükəsizliyin təmin olunması və atəşkəsin qorunması üçün nəzərdə tutulmuşdu. Nəticədə, Azərbaycan münaqişə dövründə məcburi köçkün düşən əhalinin öz torpaqlarına qayıdışını təmin etmək üçün addımlar atdı. Ermənistanın bu sənədə imza atması, ölkə daxilində siyasi narazılıqları artırdı və regionda güc balansını dəyişdirərək Azərbaycanın strateji mövqeyini möhkəmləndirdi.
10 noyabr 2020-ci il tarixli Kapitulyasiya aktı, Qarabağ münaqişəsinin hərbi mərhələsinin sona çatmasını və Azərbaycanın tam Qələbəsini təsdiqləyən tarixi bir sənəd kimi yaddaşlara həkk olundu. Bu sənəd, Cənubi Qafqazda yeni bir dövrün başlanğıcı olmaqla bərabər, Azərbaycan üçün həm strateji, həm də siyasi üstünlüklər qazandırdı.
Postmüharibə dövründə reallaşdırılan Böyük Qayıdış Proqramı, Azərbaycanın Qarabağ və Şərqi Zəngəzur bölgələrinin müasir texnologiya, ekoloji dayanıqlıq və sosial rifah prinsipləri əsasında bərpasını nəzərdə tutur. Layihənin həyata keçirilməsi ilə məcburi köçkünlər öz doğma torpaqlarına qayıdacaq, azad edilmiş ərazilər iqtisadi, sosial və mədəni inkişaf mərkəzinə çevriləcək. Burada yeni avtomobil və dəmir yollarının tikintisi aparılır, bu, bölgənin Azərbaycana inteqrasiyasını və iqtisadiyyatın canlanmasını təmin edir. Füzuli və Zəngilan beynəlxalq hava limanları artıq istismara verilib, Laçın Beynəlxalq Hava Limanının tikintisi isə davam edir. Bu aeroportlar bölgəyə investorların və turistlərin axınını təmin etmək üçün mühüm rol oynayır.
Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda enerji infrastrukturunun bərpası və yenidən qurulması üçün işlər görülür. Bu məqsədlə günəş, külək və su enerjisi kimi bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadə olunması nəzərdə tutulur. İlk “ağıllı kənd” layihəsi Zəngilanın Ağalı kəndində həyata keçirilib. Bu layihədə “ağıllı” texnologiyalardan, bərpa olunan enerji mənbələrindən və müasir infrastrukturdan istifadə olunub. Həmçinin “ağıllı şəhər” konsepti ilə digər şəhərlərin də bu standartlara uyğun bərpası nəzərdə tutulur.
Kənd təsərrüfatı torpaqlarının bərpası ilə bölgədəki aqrar sektor canlandırılır. Bu ərazilərdə üzümçülük, taxılçılıq, heyvandarlıq və digər kənd təsərrüfatı sahələrinin inkişafı üçün genişmiqyaslı layihələr həyata keçirilir. Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda yeni sənaye parklarının və iqtisadi zonaların yaradılması planlaşdırılır. Bu, iş yerlərinin yaradılmasına, regionun iqtisadi inkişafına və sərmayə axınına təkan verir. Məcburi köçkünlərin qayıdışı üçün bölgədə təhsil və səhiyyə infrastrukturu qurulur. Məktəblər, uşaq bağçaları, poliklinikalar və xəstəxanalar inşa edilir ki, sakinlər yüksək keyfiyyətli təhsil və səhiyyə xidmətləri ilə təmin olunsun.
Bölgədəki tarixi, dini və mədəni abidələr yenidən bərpa olunur. Şuşa şəhəri Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı elan edilib və orada Qarabağın tarixi irsini qorumaq üçün müxtəlif mədəni layihələr həyata keçirilir. Qarabağın təbii gözəllikləri və tarixi irsi turizmin inkişafı üçün geniş imkanlar yaradır. Ekoturizm, qış turizmi və mədəni turizmin inkişafı üçün müxtəlif layihələr həyata keçirilir ki, bu da bölgənin turizm potensialını artırır.