YENİ AZƏRBAYCAN PARTİYASI

Mədəni irs nümunələrini ayrı-ayrı xalqlar yaradır. Lakin həmin sərvətlər yalnız konkret xalqlara mənsub olmaqla qalmır, bəşəriləşir. Azərbaycanın Ağdam rayonunun Boyəhmədli kəndində 2 min yaşı olan heykəl var. Hələ 1970-ci illərdə həmin abidə araşdırılıb, kitablarda əksini tapıb. Azərbaycan xalqının ən qiymətli mədəni sərvətlərindən biri kimi qiymətləndirilən həmin abidə, eyni zamanda, bütün bəşəriyyətə aiddir. Çünki 2 min yaşı olan mədəni irs abidəsi hansı coğrafiyada yerləşməsindən asılı olmayaraq bəşəri irs abidəsi kimi qiymətləndirilir.

Bu fikri Azərbaycan nümayəndə heyətinin üzvü Rafael Hüseynov AŞPA-nın sessiyasında “Mədəni irsin məqsədli şəkildə dağıdılması və qeyri-qanuni dövriyyəsi” adlı məruzənin müzakirəsində söyləyib. Qeyd edib ki, həmin abidə və onun ətrafındakı digər qədim daş heykəllər bu gün Azərbaycanın Ermənistan tərəfindən işğal olunmuş ərazilərindədir. Bu ərazilər işğalçı tərəfindən dağıdılıb, mədəni irs nümunələri məhv və ya qəsb edilib.

“Azərbaycanın Ermənistan və ona havadarlıq edən dövlətlər tərəfindən zəbt edilmiş ərazilərində 22 muzey, 6 rəsm qalereyası var idi. Bu muzeylərdə qədim və orta əsrlərə aid minlərlə qiymətli sənət nümunəsi qorunurdu. Onların bəziləri müharibə atəşləri ilə dağıdılaraq məhv edilib, böyük əksəriyyəti isə oğurlanıb və ya erməniləşdirilib. Son 26 il ərzində erməni işğalı altında olan Şuşa şəhəri Azərbaycanın əsas klassik mədəniyyət mərkəzlərindən biri idi. Şuşaya abidə, muzey şəhəri deyilirdi. Təkcə bu şəhərdə Azərbaycanın 9 nadir muzeyi vardı. Lakin həmin muzeylərdən əlavə ayrı-ayrı insanların mənzillərində xalq sənətinin gözəl nümunələri olan minlərlə Azərbaycan xalçası vardı. Həmin xalçalar oğurlandı, dünya bazarlarına çıxarıldı, ən yaxşı halda isə hansısa xarici muzeylərdə erməni xalçası kimi qeydiyyata salındı. İşğalçı dövlətin mədəni irsə münasibətdəki ən qəbuledilməz fəaliyyətlərindən biri də dini abidələr və məzarlıqlarla bağlıdır”, - deyə R.Hüseynov diqqətə çatdırıb.

Deputat bildirib ki, işğalçı dövlət tərəfindən 403 tarixi dini abidə, 67 məscid, 144 məbəd, 192 ziyarətgah dağıdılıb, yüzlərlə qəbiristanlıq yerlə-yeksan edilib, hətta qəbir daşları belə oğurlanıb. Mədəni irsə münasibətdə işğalçı Ermənistanın uzun illərdən bəri apardığı dağıdıcılıq, qəsb və həmin sərvətləri qeyri-qanuni ticarətə yönəltmək xəttindən başqa bir təhlükəli əməli olduğunu bildirib. “Mədəni irslə bağlı sistemli saxtalaşdırma siyasəti! Bu, ilk növbədə, qədim tarix göstəricisi olan abidələrə yönəlib. Həm də bu gedişatda ermənilər yalnız sırf Azərbaycan abidələrini deyil, tarixən Azərbaycan ərazisində yaşamış digər xalqların da abidələrini, hətta qəbirlərini özününküləşdirməyə çalışıblar. Məqsəd guya bu torpaqlarda çoxdan yaşadıqlarını sübut etmək üçün mənbələr yaratmaqdan ibarətdir. Həm də bunu ermənilər yalnız işğal dövründə deyil, elə ardıcıl şəkildə həmişə davam etdiriblər. Məsələn, Azərbaycanın Gəncə şəhərinin yaxınlığında XIX əsrdən etibarən alman icmasının kompakt yaşadığı Yelenendorf şəhəri var idi. Həmin ərazidəki kəndlərdə almanlarla yanaşı, azərbaycanlılar, ermənilər də yaşayırdı. İndi Göygöl adlanan o şəhərin müxtəlif kəndlərində xeyli tarixi qəbiristanlıqlar var. Oraya köçüb gəlmiş ermənilər, sən demə, xəlvəti olaraq bu ərazilərdəki alman məzarlarını erməniləşdirməklə məşğul olurmuşlar”, - deyə Milli Məclisin deputatı vurğulayıb.

Qeyd edib ki, 1980-ci illərin sonlarında Ermənistandan 300 mindən artıq azərbaycanlı deportasiya edildikdən sonra Göygöl rayonundakı erməni ailələri də Azərbaycandan getmək zəruriyyəti ilə üzləşib. Onları ifşa edən əcaib faktlar ortaya çıxıb. Tam erməniləşdirməyə imkan tapdıqları alman qəbirləri çox idi. Bir sıra alman qəbirləri də vardı ki, məzar daşının bir tərəfində almanca yazılar pozularaq erməni mətni ilə əvəz edilib. Lakin daşların digər üzündə hələ dəyişdirilməyə imkan tapılmamış köhnə alman səliqəsi ilə yazılmış mətnlər qalır. Yalan, saxtakarlıq, oğurluq, dağıdıcılıq dünyanın hər yerində qəbuledilməzdir. Amma bu arzuolunmaz əməllər mədəni irsə tətbiq ediləndə ikiqat, üçqat dözülməzdir. Ona görə də biz hamımız mədəni irsə qarşı belə hallarla mübarizəni müştərək və daha qətiyyətlə aparmalıyıq.